سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان موسوم به تروئیکا در آستانه برگزاری نشست فصلی شورای حکام، پیشنویس قطعنامهای را به دبیرخانه شورا ارائه کردهاند که در آن از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواسته شده است تا یک «گزارش جامع» درباره فعالیتهای هستهای ایران، برای بررسی در نشست اسفند ماه ۱۴۰۳ شورای حکام تهیه کند.
به گزارش ماد، در این سند که فرازهایی از آن توسط این خبرگزاری مشاهده شده است، بدون اشاره به همکاریهای همیشگی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از تهران خواسته شده تا برای حل و فصل مسائل ادعایی پادمانی «اقدامات ضروری و فوری» صورت دهد.
در سند یادشده ادعاهای سیاسی پادمانی و ریشهدار در اسناد جعلی رژیم صهیونیستی تکرار و از ایران درخواست شده است تا بدون فوت وقت در خصوص «ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در دو مکان اعلام نشده در ایران، توضیحات معتبر ارائه و آژانس را از مکان(های) فعلی مواد هسته ای و/یا تجهیزات آلوده مطلع کند»
این سند همچنین از ایران میخواهد که «اطلاعات، اسناد و پاسخهای مورد نیاز آژانس» را در این زمینه ارائه و دسترسی به مکانها و مواد مورد نیاز بازرسان آژانس را فراهم کند.
این درحالیست که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کرده و هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند. ایران نیز به همکاری خود با آژانس در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان ادامه داده و تاکید دارد که مسائل باقیمانده با رویکرد حرفهای و بدون جانبداری آژانس قابل حل است.
جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران درباره تبعات صدور قطعنامه هشدار داده و اعلام کرده بود که اگر طرفهای مقابل مسیر تعامل را در پیش بگیرند ایران هم اهل تعامل است اما اگر مسیر تقابل و قطعنامه و اخلال در برابر ایران را برگزینند تهران نیز تصمیمات لازم را خواهد گرفت.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان امروز (چهارشنبه) در گفتوگوی تلفنی با آقای گروسی، در مورد تعاملات ایران و آژانس در پرتو نتایج سفر وی به تهران و همچنین تحولات مرتبط با نشست شورای حکام به بحث و تبادل نظر پرداخت.
وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد که تفاهمات صورت گرفته در جریان این سفر، بار دیگر حسن نیت و اراده جمهوری اسلامی ایران را برای ارتقای تعاملات و همکاریها با آژانس اثبات کرد.
در این گفتوگوی تلفنی، دو طرف بر اراده خود برای ادامه مسیر مذاکرات و تعامل به منظور حل و فصل اختلافات و پرداختن به دیگر موضوعات در دستور کار و پرهیز از رویکردهای غیرسازنده و تقابلی تاکید کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: در صورتی که طرفهای مقابل بیتوجه به حسن نیت و رویکرد تعاملی ایران، اقدامات غیرسازنده را در نشست شورای حکام از طریق صدور قطعنامه در دستور کار قرار دهند، ایران به نحو مقتضی و متناسب پاسخ خواهد داد.
نشست فصلی شورای حکام ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه امروز چهارشنبه به وقت اروپا در ساختمان مرکز بینالمللی وین برگزار خواهد شد و تا روز جمعه (۲ آذر ۱۴۰۳) ادامه خواهد داشت.
بر اساس بیانیه مطبوعاتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، راستیآزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات هستهای ایران در برجام ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین اجرای موافقتنامه پادمانی انپیتی با ایران در دستورکار نشست شورا است.
این نشست به طور سنتی، به صورت غیرعلنی برگزار خواهد شد. طبق برنامه اعلام شده، گروسی در ابتدای نشست شورا گزارشی را درباره آخرین فعالیتهای آژانس از جمله مسائل مربوط به ایران ارائه خواهد داد. او سپس در نشست با خبرنگاران به پرسشهای نمایندگان رسانهها پاسخ میدهد.
این آخرین نشست فصلی شورای حکام در سال ۲۰۲۴ میلادی خواهد بود و اجلاس بعدی در ماه مارس سال ۲۰۲۵ (اسفند ۱۴۰۳) برگزار میشود.
برنامه صلحآمیز هستهای ایران در وهله اول با ابزارسازی بی دلیل آمریکا تحت تاثیر رژیم صهیونیستی از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد و همدستی تروئیکا به یک بحران غیرضروری تبدیل شد.
غربیها پیش از امضاء توافق برجام، برنامه هستهای ایران را بر اساس فصل هفتم منشور ملل متحد بهعنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالمللی مطرح و تلاش کردند با امنیتی سازی این موضوع، راهحل آن را با اقدام نظامی و تحریم پیوند بزنند.
در نتیجه تلاشهای مذبوحانه آنها، پرونده هستهای ایران نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی پیامدی (مخفف ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران) نامگذاری شد و غربیها به غایت ممکن تلاش کردند اثبات کنند که اقدامات مختلف علمی و صنعتی ایران، در راستای تولید سلاح هستهای تعریف شده است.
همان زمان متخصصین هستهای بینالمللی اذعان میکردند که پرونده هستهای ایران بسیار سنگین است و امکان حلوفصل آن جز از مسیرهای سخت و پرداخت هزینههای سنگین از سوی ایران، وجود ندارد. اما این پرونده در سال ۹۴ بسته شد و آژانس در قطعنامهای بهطور رسمی این مساله را تائید کرد. به این ترتیب مستند و مستمسکی که برای برخورد با ایران در حوزه نظامی و امنیتی طراحی شده بود، از دست غربیها گرفته شد.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریمهایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقیمانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرفهای عضو برجام با صدور بیانیهای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.
اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما هرگز اقدام معتبری را برای جبران سیاستهای نادرست دولت ترامپ صورت نداد.
ایران در ۸ دور مذاکرات وین حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای گفتوگو درباره حفظ برجام نشان داد و از طرفهای غربی انتظار داشت تا به طور متقابل رویکرد مسئولانهای را در پیش گرفته و مسیر تحریمهای غیرقانونی را تغییر دهند.
اما تجربه گفتوگوها نشان داد که هرچقدر باراک اوباما (رئیس جمهوری پیشین آمریکا) برای عقد برجام و دونالد ترامپ درباره فسخ این توافق اراده داشتند، جو بایدن (رئیس جمهوری آمریکا) اراده لازم را برای تصمیمگیری در این زمینه نداشت و به همین خاطر مذاکرات وین معطل ماند.
ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریمها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان اخیرا در یک گفتوگوی تلویزیونی بیان کرد که جمهوری اسلامی ایران برای از سرگیری مذاکرات هستهای آمادگی دارد و اگر اراده واقعی در طرف مقابل وجود داشته باشد، میتوان به توافق رسید.