مدیرعامل اسبق سازمان بنادر و دریانوردی گفت: بیشترین تخلیه و بارگیری در بنادر کشورمان به دوره برجام برمی‌گردد که تخلیه و بارگیری کانتینری به بالای ٣ میلیون TEUرسید اما پس از برجام این عدد به ١.۵ میلیون TEU تنزل پیدا کرد و نصف شد، در واقع پس از برجام ترافیک خطوط لاینری در بنادر کشورمان به نصف رسید.
محمد راستاد درباره حذف هزینه‌های بندر واسط ( بندر جبل علی امارات) در تخلیه و بارگیری‌های ترانشیپ پس از توافق با آمریکا و رفع تحریم‌ها اظهار داشت: بندر واسط یعنی هر بندری که نزدیکی بنادر کشورمان قرار دارد و بار ایران به دلیل محدودیت‌های تحریمی در این بندر واسط تخلیه و بارگیری می‌شود. در این شرایط حتی بعضا بار از کانتینر خارج و به کانتینر دیگری منتقل و بعد از آن در کشتی دیگری بارگیری و در نهایت به بنادر ایران منتقل و در این بنادر تخلیه می‌شود. این روند از نظر زمانی و از نظر هزینه شرایط بدتری را برای صادرکنندگان، واردکنندگان و مصرف کننده نهایی به وجود می‌آورد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که چناچنه محدودیت ناشی از تحریم‌ها وجود نداشته باشد، با تردد مستقیم خطوط لاینرها به بنادر کشورمان می‌توانیم از ظرفیت‌های بندری استفاده بیشتری داشته باشیم. در حال حاضر در بنادر ٨ میلیون TEU ظرفیت کانتینری داریم که در بهترین حالت از ٣میلیون TEU این ظرفیت استفاده شده و مابقی آن خالی مانده‌است.
مدیرعامل اسبق سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه اگر خطوط لاینری خارجی وارد بنادر ایران شوند از این ظرفیت‌های خالی استفاده خواهد شد و ارزش افزوده در کشور، پایانه ها ایجاد می‌شود و در نهایت اشتغال افزایش پیدا می‌کند، گفت: وقتی محدودیت برای تردد خطوط لاینری کانتینری به بنادر نداشته باشیم، بنادر اصلی ایران می‌تواند در جایگاه بندر هاب منطقه قرار بگیرند که از این بندر کالاهای ترانشیپی به سایر بنادر کشورهای کوچک منطمقه هم حمل شود. وقتی محدودیت نباشد همزمان سرویس خوب ارایه شود و هزینه‌ها رقابتی باشد، این امکان وجود دارد که بندری مانند بندر شهید رجایی به هاب منطقه تبدیل شود و به مقاصدی در منطقه ترانشیپ خروجی از آن شکل بگیرد. بنابراین آثار و تبعات رفع محدودیت‌ها برای تردد خطوط لاینرها به بنادر کشورمان از جنبه‌های مختلف بسیار مثبت و قابل توجه است.
راستاد با اشاره به حذف هزینه‌های تحریمی در بندر امارات تاکید کرد: باری که به طور مستقیم می‌تواند در بندر ما تخلیه شود، در شرایط تحریمی چند بار باید تخلیه و بارگیری می‌شود و طبیعتاً هزینه‌های آن به صاحب کالا تحمیل می‌شود و با رفع تحریم‌ها این هزینه‌ها حذف می‌شوند. البته بندر امارات و جبل علی بالغ ١٣ میلیون TEU عملکرد دارد و این بندر جایگاه خود را تثبیت کرده و برای اینکه بتوانیم به هاب منطقه تبدیل شود راه سختی در پیش داریم .
وی افزود: باید توجه داشت که تمام بنادری که جایگاه کانونی دارند از تمام راهبردها استفاده می‌کنند تا رقابت پذیری و جذابیت خود را بالا ببرند. حتی ممکن است شرایطی ایجاد کنند که هزینه ترانشیپ کمتر شود تا بتوانند بار و کشتی بیشتری را به سمت خود جذب کنند .
مدیرعامل اسبق سازمان بنادر و دریانوردی درباره برگشت خطوط لاینرهای خارجی کمااینکه در دوره کوتاه برجام ١٧ لاینر خارجی به بنادر ایران بازگشتند، اظهار داشت: قطعا شاهد برگشت خطوط لاینری خواهیم بود، اگر محدودیتی از جهت اعمال تحریم‌ها برای شرکت‌های کشتیرانی وجود نداشته باشد، هر جایی که بار وجود داشته باشد، به دنبال این هستند که به آن بازار دسترسی داشته باشند تا بیشترین سهم را از حمل و نقل دریایی به دست بیاورند.
راستاد تاکید کرد: بازار ایران هم بازار بزرگ و جذابی است و در کشورهای محصور در خشکی در همسایگی کشورمان قرار دارند که می‌توانند از بنادر ایران بار مورد نظر خود وارد و صادر کنند از این رو هیچ تردیدی نیست که با برداشتن تحریم‌ها ترافیک بندری افزایش پیدا می‌کند همانطور که در یک مقطعی تقریبا تمام خطوط لاینری مهم به کشور برگشتند، مجددا تردد این خطوط برقرار خواهد شد و نه تنها بندر شهید رجایی بلکه بندر چابهار مقصد خطوط لاینری خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تردد کشتیهای ایرانی محدود به بنادر دولتی چینی و هند خواهد بود و این مسیر تردد تثبیت شده یا ناوگان دریایی ایرانی بدون محدودیت در انتخاب بندر در آب‌های آزاد تردد خواهند داشت، گفت: صرف نظر از مصداق، ما وقتی مشمول تحریم‌ها نباشیم، چه کشتیهای ناوگان کشورمان و چه کشتیهای لاینرهای خارجی که بار ایران را جابه جا می‌کنند، هیچ محدودیتی در انتخاب بندر مناسب نخواهند داشت و نزدیکترین بندر و بهترین محل تخلیه و بارگیری بار انتخاب می‌کنند .
وی ادامه داد: بیشترین تخلیه و بارگیری در بنادر کشورمان به دوره برجام برمی‌گردد که تخلیه و بارگیری کانتینری به بالای ٣ میلیون TEUرسید اما پس از برجام این عدد به ١.۵ میلیون TEU تنزل پیدا کرد و نصف شد، در واقع پس از برجام ترافیک خطوط لاینری در بنادر کشورمان به نصف رسید. البته در نظر داشته باشید در این زمینه تنها موضوع حمل و نقل موثر نیست بلکه شرایط سیاسی، شرایط بازار و مراودات بین المللی در تجارت خارجی موثر هستند و حال اگر حمل و نقل بدون محدودیت باشند عاملی برای تقویت عملکرد تجار خواهد شد.
