وزیر میراث فرهنگی در دیدار با مقامات کشورهای دیگر، چند پیشنهاد از جمله طراحی کارت بانکی مشترک بین ایران و ترکیه و ایجاد بازارچه مرزی در مرز ترکمنستان ارائه کرد.
به گزارش ماد، سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، جمعه در صدر هیأتی رسمی، به شهر ارزروم ترکیه رفت تا در ششمین اجلاس وزرای گردشگری اکو شرکت کند. نشست رسمی وزرای گردشگری کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امروز آغاز شده و وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشورمان در مراسم افتتاحیه این اجلاس، درباره مواضع راهبردی جمهوری اسلامی ایران در خصوص توسعه تعاملات چندجانبه گردشگری، صیانت از میراث‌فرهنگی مشترک منطقه‌ای، مقابله با ایران‌هراسی و تقویت تصویر ایران در سپهر گردشگری جهانی سخنرانی خواهد کرد.
در این سفر، صالحی‌امیری با جمعی از ایرانیان مقیم ترکیه، مقامات عالی‌رتبه برخی از کشورهای عضو اکو دیدار و گفت‌وگو کرد. نشست دوجانبه با فواد نقی‌اف رئیس آژانس دولتی گردشگری جمهوری آذربایجان در برنامه‌های وزیر است.
صالحی‌امیری، همچنین در حاشیه این اجلاس و در دیدار با امید شادیف قائم‌مقام وزیر محیط زیست و رئیس کمیته گردشگری ازبکستان گفت: سالانه میلیون‌ها ایرانی به مقاصدی همچون ترکیه سفر می‌کنند، سهم ازبکستان از سفرهای خارجی ایرانیان ناچیز است و این کاستی، حاصل غفلت متقابل در معرفی میراث ملموس و ناملموس دو ملت است.
وی در ادامه، سه محور کلیدی برای توسعه تعاملات گردشگری میان ایران و ازبکستان را برشمرد: نخست، امضای تفاهم‌نامه‌ای جامع که پیش‌نویس آن به طرف ازبک ارسال شده است؛ دوم، معرفی نظام‌مند ظرفیت‌ها از رهگذر رسانه‌ها، تورگردانان و نخبگان اثرگذار و سوم، طراحی و اجرای رویدادها و نمایشگاه‌های مشترک در شهرهای تاریخی از جمله تهران، سمرقند، بخارا، اصفهان و شیراز.
توافق برای برگزاری جشنواره مشترک
صالحی‌امیری همچنین از توافق اولیه با عبدالحکیم‌اف، مقام ارشد صنایع‌دستی ازبکستان، برای برگزاری جشنواره‌ای مشترک خبر داد و آمادگی ایران را برای برگزاری نشست سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه گردشگری اعلام کرد.
امید شادیف، قائم‌مقام وزیر محیط‌زیست و رئیس کمیته گردشگری ازبکستان، نیز، خاطرنشان کرد: ما با امضای سند راهبردی در حوزه گردشگری و تعاملات دو طرفه موافقیم و آن را سرآغاز فصلی نوین در مناسبات فرهنگی دو کشور می‌دانیم.
شادیف، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران را «رویدادی بی‌بدیل از منظر حرفه‌ای و استقبال مردمی» توصیف کرد و ضمن ابراز تأسف از عدم حضور خود در دوره جاری به دلیل تداخل برنامه‌ها، برای حضور فعال و پررنگ ازبکستان در دوره‌های آتی اعلام آمادگی کرد.
وی همچنین از ظرفیت دانشگاه «راه ابریشم» در ازبکستان برای همکاری‌های علمی با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی ایران سخن گفت و پیشنهاد داد همکاری‌های مشترک در حوزه‌هایی چون مرمت، باستان‌شناسی و آموزش‌های تخصصی، در دستور کار قرار گیرد.
در پایان این دیدار، صالحی‌امیری برپایی نمایشگاه‌های فرهنگی مشترک در این شهرها را خواستار شد و از هیأت عالی‌رتبه ازبکستان برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی تهران دعوت رسمی به‌عمل آورد.
وی با تأکید بر اراده سیاسی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، برای تعمیق روابط با آسیای مرکزی و به‌ویژه ازبکستان، خاطرنشان کرد: اکنون نوبت ماست که این اراده راهبردی را به زبان سیاست‌گذاری فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ترجمه کنیم و مسیر را برای هم‌افزایی تمدنی هموار سازیم.
پل فرهنگی ایران و ترکیه باید به توسعه گردشگری ختم شود
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشورمان در ادامه و در دیدار با مهمت نوری ارسوی وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه بر تعمیق همکاری‌های فرهنگی و گردشگری تأکید کرد.
صالحی‌امیری با اشاره به اهمیت همکاری‌های گردشگری گفت: در سال ۲۰۲۴، بیش از سه میلیون و پانصد هزار گردشگر ایرانی به ترکیه سفر کرده‌اند و ترکیه مقصد نخست ایرانیان در میان ۱۵۰ کشور دنیا است. این امر نشان‌دهنده پیوندهای عمیق فرهنگی، زیرساختی و جغرافیایی دو ملت است.
وزیر میراث‌فرهنگی افزود: برای تسهیل سفر گردشگران، پیشنهاد می‌کنم کارت بانکی مشترکی طراحی شود تا گردشگران ایرانی بدون حمل پول نقد بتوانند از خدمات گردشگری در ترکیه بهره‌مند شوند. همچنین تشکیل مجدد کمیته مشترک فرهنگی در تبریز و سایر شهرها و تدوین مانیفستی جدید برای توسعه گردشگری میان دو کشور، ضرورت دارد.
صالحی‌امیری ادامه داد: ایران آماده جذب سرمایه‌گذاری‌های گردشگری به‌ویژه از ترکیه است. در این راستا بسته‌های ویژه سرمایه‌گذاری با مشوق‌های متعدد و معافیت‌های مالیاتی در حوزه هتل‌سازی و زیرساخت‌های گردشگری آماده شده است. همچنین با توجه به انتخاب ۲۲۴ نقطه ساحلی برای توسعه گردشگری، فرصت‌های بی‌نظیری برای سرمایه‌گذاری فراهم شده است.
وی در ادامه بر لزوم همکاری‌های رسانه‌ای میان دو کشور تأکید کرد و گفت: برای تحکیم بیشتر روابط فرهنگی و گردشگری، ضروری است که دو کشور از ظرفیت‌های رسانه‌ای و فضای مجازی بهره‌برداری کنند. معرفی متقابل جاذبه‌های گردشگری از طریق رسانه‌های ملی و شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند شناخت عمیق‌تری را میان ملت‌ها ایجاد کند و پل‌های ارتباطی بیشتری در راستای توسعه گردشگری مشترک بسازد.
مهمت نوری ارسوی وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه نیز گفت: در چهارماهه نخست سال میلادی جاری، بسیاری از گردشگران ایرانی وارد ترکیه شده‌اند و ایران در رتبه سوم گردشگران ورودی به ترکیه قرار دارد.
ارسوی با استقبال از پیشنهادات مطرح شده توسط وزیر میراث‌فرهنگی ایران، اظهار کرد: آماده‌ایم نشست‌های تخصصی گردشگری و فرهنگی را در شهر تبریز برگزار کنیم و همچنین با معرفی متقابل جاذبه‌های گردشگری دو کشور در رسانه‌های ملی و شبکه‌های اجتماعی، شناخت متقابل را افزایش دهیم.
وی ادامه داد: یکی از آرزوهای ما، توسعه سرمایه‌گذاری‌های مشترک در حوزه گردشگری است. همچنین برگزاری دو نمایشگاه بزرگ گردشگری و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در تهران و استانبول، گام بلندی در جهت تحکیم روابط فرهنگی و اقتصادی میان ایران و ترکیه خواهد بود. همچنین برای برگزاری نشست‌های سرمایه‌گذاری و توسعه پروژه‌های مشترک آماده هستیم و امیدواریم این روند به شکل عملیاتی پیگیری شود.
پیشنهاد امضای سند همکاری مشترک فرهنگی بین ایران و ترکمنستان
در ادامه این نشست‌ها، سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی جمهوری اسلامی ایران، با آتاگلدی شاهمرادف، وزیر فرهنگ ترکمنستان نیز گفتگو کرد و بر اراده جدی تهران برای نهادینه‌سازی مرحله‌ای نوین از مناسبات فرهنگی، گردشگری و تمدنی با عشق‌آباد تأکید داشت همچنین نقشه‌راهی راهبردی برای تقویت هم‌افزایی‌های فرهنگی منطقه‌ای ترسیم کرد.
وی در دیدار با همتای ترکمنستانی خود که در چارچوب اجلاس منطقه‌ای گردشگری اکو برگزار شد، پیشنهاد تدوین و امضای سند همکاری مشترک فرهنگی را ارائه و تصریح کرد: این سند می‌تواند سه حوزه کلیدی را دربرگیرد. نخست، همکاری‌های علمی و پژوهشی در حوزه میراث‌فرهنگی که با بهره‌گیری از ظرفیت گسترده پژوهشگاه میراث‌فرهنگی ایران و حضور بیش از ۴۰۰ کارشناس در حوزه‌های مرمت، باستان‌شناسی، معماری و مطالعات تمدنی، امکان‌پذیر خواهد بود. دوم، توسعه همکاری‌های متقابل در حوزه گردشگری از مسیر طراحی و برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و گردشگری، به‌صورت متقابل در تهران، اصفهان، شیراز و عشق‌آباد. سوم، همکاری در حوزه صنایع‌دستی که با توجه به اشتراکات غنی فرهنگی می‌تواند یکی از محورهای پیشران تعاملات اقتصادی‌فرهنگی باشد.
صالحی‌امیری همچنین با اشاره به افق‌های بلندمدت همکاری گفت: نشست ۲۰۲۶ سازمان گردشگری ملل متحد در اصفهان، می‌تواند با شعاری نظیر «معماری صلح، اعتماد متقابل و همزیستی تمدنی» زمینه‌ساز فصل نوینی از همگرایی منطقه‌ای و هم‌افزایی ملت‌های حوزه نوروز و با حضور مقامات عالی‌رتبه کشورهای این حوزه برگزار شود.
وزیر میراث‌فرهنگی کشورمان در ادامه با تبیین سه محور بنیادین در تقویت روابط فرهنگی ایران و ترکمنستان گفت: نخستین مورد، بازشناسی و بازخوانی پیوندهای تمدنی؛ دوم، تبیین فرهنگ به‌عنوان عنصر نرم در مناسبات اقتصادی و سیاسی و سومین محور، بهره‌گیری از ظرفیت گردشگری به‌عنوان پیشران تحول در روابط منطقه‌ای است.
وی در همین راستا، مجموعه‌ای از پیشنهادهای عملیاتی و آینده‌نگرانه ارائه کرد و گفت: تعیین روز فرهنگی مشترک به‌عنوان نماد همگرایی تمدنی، طراحی و برگزاری نمایشگاه‌های متقابل گردشگری، ایجاد بسترهای آموزشی و پژوهشی مشترک، توسعه همکاری در حوزه آرامگاه مختوم‌قلی و نیز تدوین سند راهبردی همکاری‌های فرهنگی دوجانبه موارد مهم و راهبردی هستند که می‌توان با تمرکز بر آن‌ها به تقویت روابط بین دو کشور پرداخت.
صالحی‌امیری با تأکید بر اهمیت احیای مسیر تاریخی جاده ابریشم به‌عنوان شاهراه تبادلات تمدنی و فرهنگی، تصریح کرد: بازسازی کارکردهای نوین جاده ابریشم در بستر دیپلماسی فرهنگی می‌تواند پیوندهای استراتژیک ایران و ترکمنستان را مستحکم‌تر سازد.
وی همچنین پیشنهاد ایجاد بازارچه‌های مرزی و لغو روادید متقابل را به‌عنوان ابزارهای عملیاتی برای تسهیل ارتباطات انسانی، فرهنگی و اقتصادی مطرح کرد و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران با بیش از ۳۳ کشور لغو روادید دارد و در صورت تمایل طرف ترکمن، آمادگی کامل برای گسترش این فرآیند به عشق‌آباد وجود دارد.
آمادگی ترکمنستان برای تدوین سند همکاری فرهنگی دوجانبه
در ادامه این دیدار، آتاگلدی شاهمرادف، وزیر فرهنگ ترکمنستان نیز ضمن استقبال از طرح‌ها و پیشنهادهای ایران، اظهار کرد: ترکمنستان برای عملیاتی‌سازی این پیشنهادات از طریق مسیرهای رسمی دیپلماتیک آمادگی کامل دارد.
وی با اشاره به اهمیت تقویت مبانی حقوقی همکاری‌های دوجانبه، پیشنهاد کرد طرفین با تدوین تفاهم‌نامه‌ای جامع و نهادینه، زمینه‌ساز تحقق پایدار این توافق‌ها شوند.
شاهمرادف در پایان، موضوع بازارچه‌های مرزی و همکاری‌های مشترک در نواحی مرزی را نیز قابل بررسی دانست و تأکید کرد که رویکردهای تعاملی با جمهوری اسلامی ایران، همواره جایگاهی راهبردی در سیاست‌های فرهنگی ترکمنستان داشته است.
آمادگی ایران برای برداشتن گام‌های عملی در جهت افزایش تبادل گردشگران
همچنین انوشیروان محسنی بندپی معاون گردشگری ایران که به همراه وزیر در حاشیه اجلاس گردشگری کشورهای عضو اکو شرکت کرد، در جلسه کاری با میزبانی استاندار و شهردار ارزروم با تأکید بر اهمیت تقویت همکاری‌های گردشگری میان ایران و ترکیه، ابراز امیدواری کرد که این نشست‌ها منجر به گسترش روابط گردشگری و فرهنگی میان دو کشور شود.
محسنی بندپی همچنین بر آمادگی ایران برای برداشتن گام‌های عملی در جهت افزایش تبادل گردشگران و معرفی جاذبه‌های گردشگری دو کشور به یکدیگر تأکید کرد.
وی افزود: توسعه صنعت گردشگری ایران و ترکیه می‌تواند به تقویت روابط دوجانبه و ارتقا سطح همکاری‌های فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور کمک شایانی کند.
ارائه پیشنهاد لغو ویزا و ایجاد کارت بانکی مشترک برای توسعه گردشگری
در پایان این نشست، طرفین توافق کردند که در آینده نزدیک گام‌های بیشتری در جهت تسهیل تبادل گردشگران و همکاری‌های مشترک در حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی برداشته شود.
اقدامات جزیره‌ای کمکی به توسعه گردشگری منطقه نمی‌کند
پس از این نشست‌ها، صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ششمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو به سخنرانی پرداخت و با اشاره به تدوین «چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو» گفت: یکی از چالش‌های اصلی فقدان مدل‌های منطقه‌ای مناسب برای همکاری بود که با تدوین این سند تا حدودی مرتفع شده است.
صالحی‌امیری گردشگری را یکی از محورهای اصلی همکاری در سند چشم‌انداز ۲۰۲۵ برشمرد و تصریح کرد: گردشگری منطقه باید در قالب محصولات متنوع همچون گردشگری سلامت، اکولوژیک، تاریخی-فرهنگی، مذهبی، ورزشی، دریایی، کوه‌نوردی و کویرنوردی توسعه یابد و منطقه اکو با زیبایی‌های طبیعی، ظرفیت آن را دارد که به یکی از مقاصد اصلی گردشگری بوم‌گردی جهان تبدیل شود.
صالحی‌امیری با اشاره به اهمیت آئین‌های نوروزی و جاده ابریشم، توسعه گردشگری سلامت مبتنی بر دانش و توانمندی‌های پزشکی منطقه را نیز از جمله مزیت‌های رقابتی دانست.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر ضرورت مشارکت جدی تمامی اعضا در فعالیت‌های اکو تصریح کرد: اقدامات جزیره‌ای و انفرادی کمکی به توسعه کلی گردشگری منطقه نمی‌کند و باید با همگرایی جدی، اقداماتی چون ایجاد برند گردشگری اکو، ارتقا حمل‌ونقل منطقه‌ای، تسهیل صدور روادید، تعریف بسته‌های سفر ترکیبی، شناسایی مسیرهای ریلی، جاده‌ای و دریایی گردشگری و ارتقا تصویر بین‌المللی منطقه از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی دنبال شود.
وی از دبیرخانه اکو خواست تا این موضوعات را با جدیت بیشتری پیگیری کند و افزود: سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی در توسعه گردشگری منطقه، باید در کانون توجه قرار گیرد و خرسندم که بخشی از دستورکار این اجلاس به این موضوع اختصاص یافته است.
صالحی‌امیری با تاکید بر پایبندی ایران به تعهدات خود در قبال اکو، حتی در شرایط سخت ناشی از اقدامات ظالمانه و یکجانبه اقتصادی علیه کشور، خاطرنشان کرد: سیاست جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در دولت چهاردهم، بر توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه، به ویژه در حوزه فرهنگ و گردشگری، تمرکز دارد.
