برای حفظ سلامتی در هوای آلوده به چه نکاتی باید توجه کنیم

مریم بهرامی
آلودگی هوا به دلیل انتشار گازهای گلخانه‌ای از وسایل نقلیه، مراکز صنعتی و جنگل‌زدایی ایجاد می‌شود که خطرات زیادی برای سلامتی انسان و محیط زیست ایجاد می‌کند. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و افزایش فضای سبز از روش‌های مقابله با آلودگی هستند. مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند میوه، سبزیجات و آجیل هم می‌تواند به سلامت بدن و سم‌زدایی بدن کمک کند.
آلودگی هوا به وجود آلاینده‌ها در جو زمین گفته می‌شود که می‌تواند سلامت انسان و محیط زیست را به خطر بیاندازد. آلاینده‌ها می‌توانند گرد و غبار ناشی از باد، دود آتش‌سوزی‌های جنگل و آتشفشان یا مواد شیمیایی ناشی از فعالیت‌های انسانی باشند، بودار یا نامرئی باشند و طول عمر آنها بین چندین دقیقه تا چند سال باشد. روزانه بیش از ۱۸ هزار نفر در سراسر دنیا بر اثر آلودگی هوا از بین می‌روند. باتوجه به اینکه شهرهای بزرگ مانند تهران و اصفهان با آلودگی هوا همراه هستند، برای درمان بیماری‌های تنفسی ناشی از آلاینده‌ها حتما به دکتر عمومی یا متخصص ریه مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان در شهر خود آشنا شوید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره اقدام کنید.

ازمان بهداشت جهانی در سال 2013 در گزارشی اعلام کرد که آلودگی هوای فضای بیرون، خطر بزرگی برای سلامتی انسان است.

به گزارش ماد، آلاینده‌‌های هوا می‌توانند آسم را تشدید، سرفه را افزایش و عملکرد ریه‌ها را کاهش دهند. همچنین این آلاینده‌ها خطر برونشیت، سردرد، ضربان نامنظم قلب، حملات قلبی غیرکشنده و مرگ زودرس در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی را تا حد زیادی افزایش می‌دهند.

عوامل اصلی ایجاد هوای آلوده در شهرها عبارتند از دود اگزوز خودروها، اتوبوس‌ها و هواپیماها. همچنین اوزون سطح زمین، ناشی از واکنش گازهای حاصله از موتور وسایل نقلیه و سوخت‌‌ها در برابر اشعه خورشید، عامل دیگری برای تشدید این آلودگی است.

باران اسیدی هنگامی شکل می‌گیرد که رطوبت در هوا با نیتروژن اکساید و سولفور دی اکساید واکنش می‌دهد، این مواد از وسایل نقلیه‌ی موتوری و کارخانه‌ها و نیروگاه‌هایی آزاد می‌شوند که زغال یا نفت می‌سوزانند.

جالب است بدانید نواحی روستایی نیز در برابر آلودگی هوا مصون نیستند. گرد و خاک حاصل از تراکتورهایی که زمین را شخم می‌زنند، کامیون‌ها و ماشین‌هایی که در جاده‌های خاکی و ماسه‌ای و معادن کوهستانی در حرکت‌اند، به همراه دود ناشی از آتش زدن بقایای محصولات و سوزاندن چوب‌ها، همگی می‌توانند هوای پاک را دچار آلودگی کنند.

چه کسانی از آلودگی هوا آسیب می‌بینند؟
اگرچه همه مردم از آلودگی هوا آسیب می‌بینند، اما افرادی که در هوای آلوده بیشتر از همه در معرض آسیب هستند، عبارتند از :

افراد مبتلا به آسم
افراد مبتلا به بیماری قلبی
افراد مبتلا به بیماری تنفسی
کودکان
بزرگسالان فعال که در بیرون از خانه ورزش می‌کنند
افراد مسن
افراد مبتلا به بیماری دیابت
زنان باردار
سطح آلودگی هوا چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA) از یک شاخص کیفیت هوا (AQI) استفاده می‌کند. شاخص، روش ساده‌ای برای اطلاع عموم از کیفیت هوای محلی به‌صورت روزانه است. AQI کیفیت هوا را با امتیازی از 0 تا 300 تعیین می‌کند.

اندازه گیری شاخص آلودگی هوا

هرچه که مقدار AQI بیشتر باشد، نگرانی‌های بهداشتی مرتبط با هوای آلوده بیشتر است. هنگامیکه سطح AQI به بالاتر از 100 می‌رسد، کیفیت هوا ناسالم است. شما می‌توانید مقدار AQI منطقه‌تان را از گزارش آب و هوای رادیو یا تلویزیون و یا از طریق اینترنت پیگیری کنید.

هنگامی‌که سطح این شاخص به محدوده‌ی 101 تا 150 می‌رسد، گروه‌های حساس باید زمان ماندن در بیرون از خانه یا فعالیت ورزشی سنگین یا طولانی خود را کاهش دهند، چرا که ورزش، میزان تنفس هوا را افزایش می‌دهد.

هنگامیکه AQI به سطوح ناسالم 151 تا 200 برسد، همه باید از قرار گرفتن در معرض این هوا خودداری کنند.

هنگامیکه سطوح این شاخص به 201 تا 300 می رسد، هوا برای گروه‌های حساس، به‌ویژه افرادی با بیماری قلبی، ناسالم در نظر گرفته می‌شود. در این وضعیت افراد حساس باید از هرگونه فعالیت بیرون از خانه اجتناب کنند.

برای محافظت از خود در هوای آلوده چه کارهایی باید انجام دهید؟
1- سعی کنید در خانه بمانید
اگر بررسی‌های شما نشان می‌ دهد که در منطقه زندگی‌تان آلودگی هوا بالا است، سعی کنید در خانه بمانید. ماندن در بیرون از خانه می‌تواند خطر بیماری‌های ریوی، حملات قلبی، آسم و دیگر بیماری‌ها را افزایش دهد.

2- از دستگاه تصفیه هوای خانگی استفاده کنید
از دستگاه تصفیه هوای خانگی استفاده کنید

یک تصفیه هوای خانگی نصب کنید تا مانع آلودگی هوای خانه شوید. فیلتر دستگاه را با توجه به توضیحات محصول هر سه تا شش ماه تعویض کنید.

3- به کیفیت هوای داخل خودرو توجه کنید
برای خنک کردن فضای داخل ماشین، به جای استفاده از کولر که هوای بیرون را وارد خودرو می‌کند، از حالت گردش هوای درون ماشین استفاده کنید. این حالت ذرات کمتری از آلاینده‌ها را وارد خودرویتان می‌کند.

4- کارهای بیرون از خانه و محل کار را صبح زود یا عصرها انجام دهید
آلودگی هوا زیر تابش اشعه خورشید در بالاترین مقدار خود است، در نتیجه فعالیت در هوای سرد بیرون از خانه یا فضای داخلی باشگاه به شما کمک خواهد کرد تا از قرار گرفتن بیش از حد در مقابل تابش نور خورشید اجتناب کنید.

مخزن ماشین‌تان را بعد از تاریکی هوا پر کنید. اشعه‌های خورشید منجر به انتشار بالای بنزین در طول روز می‌شوند.

5- در هوای آلوده از خیابان‌های شلوغ و پرتردد دوری کنید
از مسیرهای دوچرخه سواری و پیاده روی استفاده کنید تا از خیابان‌های شلوغ دوری کرده باشید. کیفیت هوا در بزرگراه‌ها و اتوبان‌ها نسبت به خیابان‌های مسکونی کم تردد، پایین‌تر است.

6- پرهیز از سیگار
از سیگار کشیدن یا رفتن به مکان‌هایی که مردم در آن‌ها سیگار می کشند یا آتش روشن می‌کنند اجتناب کنید. دود سیگار باعث آلودگی هوا می‌شود.

7- به کیفیت هوای خانه توجه کنید
شومینه‌های چوب سوز را با انواع مدل‌هایی که گاز طبیعی می‌سوزانند جایگزین کنید. با این کار کیفیت هوا در خانه‌تان بالاتر می‌رود و انتشار آلودگی به خارج از منزل را نیز کمتر می‌کنید.

8- به جای ماشین‌های گازسوز از مدل‌های برقی یا باتری‌خور استفاده کنید
ماشین‌های گازسوزی مانند چمن زن‌ها و برگ جمع کن‌ها را با مدل‌های برقی یا باتری‌خور عوض کنید. این وسایل بنزین کمتری انتشار داده و برای ریه‌های شما کم خطرتر هستند.

در هوای آلوده با تغذیه خوب از خودتان محافظت کنید.
داشتن یک رژیم غذایی سالم به بدنتان برای مقابله با آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا کمک می‌کند.

1. تغذیه‌تان را تغییر دهید تا به ریه‌هایتان کمک کند اثرات آلاینده‌های هوا را تحمل کنید
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند غذاهای خاص غنی از ویتامین، می‌توانند به بدن شما کمک کنند تا مقاوم‌تر باشد.

2. مصرف غذاهای غنی از ویتامین A و بتاکاروتن را افزایش دهید
ویتامین A به تشکیل و حفظ غشای موکوسی بینی و دستگاه گوارش شما کمک می‌کنند و باعث می‌شوند سیستم گوارشی در مقابل عفونت مقاومت بیشتری داشته باشد. منابع غنی از این مواد عبارتند از مارگارین، کره، سیب زمینی شیرین، هویج و جگر.

3. غذاهای غنی از ویتامین C بخورید
این ویتامین به ساخت مواد لازم برای ترمیم و همچنین مواد تقویت کننده رگ‌های خونی کمک می‌کند و باعث می‌شود سریعتر بهبود پیدا کنند. منابع مناسب عبارتند از پرتقال، توت فرنگی، انبه، گریپ فروت، کلم بروکلی و پاپایا.

4. غذاهای غنی از ویتامین E مصرف کنید
ویتامین E از سلول‌ها در برابر تخریب محافظت می‌کند، اکسیژن رسانی به سلول‌ها را افزایش داده و در نتیجه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. برای جذب این ویتامین سبزیجات سبز برگ دار، غلات کامل، زرده تخم مرغ، کره و روغن‌های گیاهی مصرف کنید.

5. مقدار سلنیوم رژیم غذایی‌تان را بالا ببرید
سلنیوم از آسیب رادیکال‌های آزاد به کبد و ریه‌ها و ابتلا به سرطان محافظت می‌کند. برای جذب کامل سلنیوم، تخم مرغ، پیاز، سیر، غلات کامل و ماهی بخورید.