هزینه های مسکن ایرانیان به بلندای برج
وزارت راه و شهرسازی که به تازگی روند ارایه آمار کشوری مسکن را آغاز کرده در گزارشی تازه روند تحولات مسکن با تکیه بر اقتصاد کلان را ارایه و به شاخصهایی همچون نوسانات قیمت مسکن و ارز، سهم ارزش افزوده بخش مسکن و سهم بخش مسکن در هزینه خانوار پرداخته است.
این گزارش نشان می دهد در فاصله زمانی ۱۰ ساله بین سال های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ سهم بخش مسکن در هزینه خانوار به بالاترین میزان خود یعنی ۳۶ درصد رسیده که نسبت به سال ۱۳۸۸ به میزان ۳.۴ درصد افزایش یافته است. این شاخص برای شهر تهران در سال ۱۳۹۶ معادل ۴۹ درصد بوده است. با توجه به این آمار و لحاظ این موضوع که قیمت مسکن از سال ۱۳۹۶ به بعد دچار جهش شده احتمالا مسکن بیش از ۴۹ درصد هزینه های خانوارها را در بر می گیرد.
چند روز قبل محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی در یک نشست خبری اعلام کرد که متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در کشور ۱۵.۲ میلیون تومان است که در این بین شهرهای تهران با میانگین متری ۲۷.۸ میلیون تومان، اهواز با متوسط ۲۳.۵ میلیون تومان، شیراز ۱۱.۴ میلیون، اصفهان، ۱۱.۴ میلیون و زنجان ۱۰.۹ میلیون تومان در هر متر مربع به ترتیب پنج شهر گران قیمت کشور هستند. شهرستان یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد با متوسط قیمت ۳.۲ میلیون تومان در هر متر مربع کمترین قیمت را در بین شهرهای مرکز استانها به خود اختصاص داده است.
اخیرا نیز دفتر اقتصاد مسکن وابسته به وزارت راه و شهرسازی گزارشی از تحولات بازار مسکن با تکیه بر اقتصاد کلان ارایه کرده که حاکی از آن است سهم ارزش افزوده بخش مسکن از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸، به ۴.۷ درصد کاهش یافته است. همچنین، سرمایهگذاری بخش خصوصی در شهر تهران و در تمامی مناطق شهری کشور از سال ۹۲ تا ۹۵ روند نزولی داشت و از سال ۹۵ تاکنون اندکی روند صعودی شده است.
آمارها در بخش سرمایهگذاری بخش خصوصی در ساختمانهای مسکونی، نشان میدهد که در سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ سود تولید مسکن از ۷۰ به ۱۲۰ رسید و در سال ۹۷ و ۹۸ سود تولید مسکن به ترتیب در دو سال متوالی به ۶۴ و سپس ۶۰ درصد کاهش یافت.
آمار سهم بخش مسکن و ساختمان در ایجاد اشتغال در کشور سهم پایینی است و روند نزولی را طی کرده است. گزارشها حاکی است که سهم مسکن و ساختمان در اشتغال در فاصله زمانی ۱۰ ساله بین سالهای ۱۳۸۸تا ۱۳۹۸ از ۱۳.۱ درصد به ۱۲.۶ درصد کاهش یافته است.
تحولات قیمت مسکن در شهر تهران نیز صعودی است. بررسیها حاکی است که میانگین قیمت معاملات مسکن در شهر تهران، روند صعودی دارد. به طوری که میانگین قیمت معاملات مسکن در شهر تهران در ۸ ماه نخست سال ۹۸ معادل ۱۲ میلیون و ۶۱۷ هزار تومان بوده و در ۸ ماه نخست امسال این رقم به ۲۷ میلیون و ۸۲۸ هزار تومان رسیده است.
تحولات قیمت مسکن در شهر تهران نیز اختلاف فاحشی را نشان میدهد. بر اساس بررسیهای انجام شده معاملات آبان ماه امسال حاکی از میانگین متوسط خرید و فروش یک متر مربع واحد مسکونی معادل ۵۹ میلیون و ۳۹۸ هزار تومان در منطقه یک دارد و این رقم برای منطقه ۱۸شهر تهران معادل ۱۱ میلیون و ۹۰۴ هزار تومان است.
بررسی شاخص حباب قیمتی در بازار مسکن شهر تهران نیز حاکی از افزایش قابل ملاحظه اجاره بها دارد. بنا بر اعلام کارشناسان، یکی از شاخصهای نشاندهنده وجود حباب قیمتی در بازار مسکن، نسبت میانگین قیمت به میانگین اجارهبها هر مترمربع مسکن است. بر اساس مطالعات انجام شده از سال ۱۳۹۸، این شاخص افزایش قابلملاحظهای داشته و به عدد ۲۳ رسیده است. در ۸ ماه نخست سال جاری نیز معادل ۳۷ درصد بوده است که بیش از دو برابر میانگین بلندمدت است. بر اساس آمارها میانگین بلندمدت این شاخص برای شهر تهران ۱۸ است.