همچنان یکی از چالشهای پیش‌روی بشر، پیش‌بینی زلزله و کاهش تلفات جانی و خسارات مالی است که به نظر می‌رسد فناوری‌های ماهواره‌ای توانسته‌اند با رصد و ارسال سیگنال‌های اولیه از ۱۵ روز پیش از وقوع زلزله، امید را به جامعه جهانی هدیه دهند.
سایسموسکوپ ماهواره‌ای، زمین‌لرزه را پیش‌بینی می‌کند
بیش از هزار و هشتصد سال از ساخت اولین لرزه‌نگار چینی یا همان سایسموسکوپ معروف (Siesmoscope) می‌گذرد. گرچه آن زلزله‌نگار اولیه که ژانگ‌هنگ اختراع کرد با زلزله‌سنج‌های جدید قابل قیاس نیست اما آن سایسموسکوپ در زمان خود، به اندازه‌ای درخور اعتنا بود که برای احترام به این ریاضیدان و دانشمند نجوم، ماهواره پیشرفته جدید لرزه‌نگار را به نام ژانگ‌هنگ نامگذاری کرده‌اند زیرا اساس اولیه کار این دستگاه‌ها بر بستر ایده خلاقانه وی بنا نهاده شده است.
در سالهای اخیر، محققان بر اساس همین سایسموسکوپ تلاش کردند لرزه‌نگارهایی بر پایه فیبر نوری ابداع کنند که در زیر دریا قرار داده شده است و تصور بر این بود که فیبرنوری لرزه‌نگار، جدیدترین ابداع بشر برای پیش‌بینی زلزله خواهد بود.
اما در روزهای گذشته نتایج تحقیقات ۵ ساله نشان داد ماهواره‌ای به نام ژانگ‌هنگ ۱ توانسته است ۱۵ روز پیش از وقوع زلزله، سیگنال‌های اولیه را رصد و ارسال کند.
اولین ماهواره لرزه‌نگار الکترومغناطیسی که از فوریه ۲۰۱۸ راه‌اندازی و به فضا پرتاب شده بود تا سیگنال‌های الکترومغناطیس را از فضا دریافت و به زمین ارسال کند و احتمال زلزله را پیش از وقوع، اطلاع‌رسانی کند توانست صحت عملکرد خود را با ضریب اطمینان بالا به اثبات برساند.
شِن ژوهوی (Shen Xuhui)؛ دانشمند ارشد تیم برنامه ماهواره‌ای در سی و پنجمین سمپوزیوم ملی اکتشافات فضایی در چین از پیشرفت‌های این برنامه ماهواره‌ای پرده برداشت. آمارهای مستند نشان می‌دهد در بازه زمانی ۵ ساله، این ماهواره موفق شده است حدود ۶۰ زمین‌لرزه به بزرگی ۷ ریشتر یا بیشتر را پیش‌بینی کند.
نکته حائز اهمیت، آمار فراوان زلزله‌های ۶ ریشتری است که حدود ۶۰۰ زلزله را به درستی رصد کرده است. بنا بر گفته‌های تیم تحقیق، زلزله‌هایی در محدوده بزرگی ۶ ریشتر، از ۱۵ روز قبل سیگنال‌هایی نشان می‌دهند که این ماهواره قادر به دریافت و شناسایی آنها است.
شِن تاکید کرده است گرچه راه بسیاری در پیش است و هنوز برای نتیجه‌گیری قطعی و نهایی، زود است اما این آمار می‌تواند امید فراوانی در میان دانشمندان زمین‌شناسی و علوم زلزله ایجاد کند.
وی افزوده است با توجه به پیشرفت‌های اخیر در زمینه هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ و یادگیری ماشینی می‌توان امیدوار بود که بشر بتواند با پردازش لحظه‌ای اطلاعات پیش از وقوع زلزله، از آن آگاهی یابد.
