افسردگی بحران زنان خانه دار
مریم بهرامی
بروز افسردگی در زنان خانه‌دار یکی از معضلات جوامع امروزی است. در واقع خانه‌دار بودن یک زن به تنهایی باعث بروز مشکلات روانی و نمی‌شود؛ بلکه اگر با احساساتی چون ناکارآمدی و وابستگی زیاد به همسر همراه باشد، باعث بروز اختلالات روانی در فرد میشود. این نوع از افسردگی با علائم جسمی و روانی همراه است و به علت وجود مشکلاتی چون نداشتن استقلال کافی در زندگی و عدم انجام کارهای مورد علاقه در افراد رخ می‌دهد. در این مقاله قصد داریم به معرفی افسردگی در زنان خانه‌دار بپردازیم؛ پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
بد نیست بدانیم که در ایران ما، ۶۲.۱ درصد زنان خانه‌دار هستند. خانه‌داری فعالیت و شغلی بدون دستمزد، بدون بیمه، بدون تعطیلی و بدون بازنشستگی است که در طول ۲۴ ساعت روز زنان رو درگیر خودش میکند. زنان خانه‌دار بیشتر از زنان شاغل در معرض اختلال افسردگی هستند. چه ایران خود ما و چه در کشورهای غربی، به زنان خانه‌دار القا شده که هم باید وظایف خانه‌داری مثل پخت‌وپز و نظافت و مدیریت منزل رو به عهده داشته باشند و هم وظیفۀ تربیت فرزند و همسرداری شایسته بر عهده‌شان باشد. گویا زنان باید ضمن حفظ آرامش و امنیت روانی خانه، همواره زیبا، خوش پوش شیک و در بهترین شرایط جسمی و روحی باشند!
تمامی این انتظارات و این صفاتی که به «زن و مادر خوب خانه‌دار» داده اند، باعث ایجاد بار روانی سنگین و مسئولیت‌های بی‌انتهایی برای زنان میشود که اجر و پاداش مادی و معنوی هم به دنبال ندارد و فقط به انها گفته می شود برای همسر و یا مادر خوب بودن، باید این وظایف رو به نحو احسن انجام بدهند.در کنار همه ی اینهاشاهد هستیم که این بار روانی را بیشتر میکند. از طرفی بیماری‌های جسمی از جمله نارسایی‌های قلبی، ریوی، بیماری‌های ستون فقرات و مشکلات حرکتی جدی در دست، پا و گردن در زن خانه‌دار بسیار زیاد است و این قضیه تنها به دلیل تکرار روزانۀ کارهای منزل است. تقریبا تمامی زنان خانه‌داری که درگیر افسردگی هستند، بی‌ارزش شمرده شدن کار منزل توسط سایر اعضای خانواده و همچنین تکرار بی‌‌انتهای امور روزمزه رو اصلی‌ترین علل بیماری خودشون اعلام کردند.
ایجاد تغییر در زندگی روزانه، کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده از جمله همسر و فرزندان، ایجاد تغییرات حتی کوچک در امور روزمره، شرکت در امور اجتماعی و درگیر شدن در کارها و سرگرمی‌هایی مطابق با سلیقه و … از جمله راه های رهایی از افسردگی ناشی از خانه داری می باشد.
چرا زنان خانه دار به افسردگی مبتلا می‌شوند؟
شاید بنظر نرسد؛ اما خانه دار بودن شغلی خسته کننده است؛ چرا که این کار شامل چندین وظیفه تمام وقت مانند آشپزی، تمیز و مرتب کردن خانه، مدیریت امور مالی خانه و پرستاری از بچه است. همه موارد ذکر شده بدون دستمزد و در برخی مواقع حتی بدون قدردانی صورت می‌گیرد و زنان خانه دار معمولاً در مقایسه با زنان شاغل دچار احساس ضعف و کمبود اعتماد به نفس می‌شوند. همچنین دلایل زیر نیز باعث بروز افسردگی در زنان خانه‌دار میشود:
• عدم امکان تصمیم گیری در امور خانواده
• عدم امکان مشارکت در امور مالی خانواده
• احساس ناتوانی در خلاقیت و استعدادهای خود
• نداشتن فرصت برای تجربه چالش‌ها و زندگی شغلی موفق
• عدم دریافت احترام و قدردانی از سایر اعضای خانواده و جامعه
• گیر افتادن در روال معمولی و خسته کننده کارهای خانه
شایع ترین علایم افسردگی در زنان خانه دار
اضطراب شدید
معمولاً زنان افسرده دائماً درگیر اضطراب و پریشان‌حالی هستند و نمی‌توانند این احساس را کنترل و سرکوب نمایند.
اختلالات اشتها
بروز اختلال در اشتها یکی از شایع‌ترین علائم افسردگی در زنان شناخته میشود. ارتباط قوی بین افسردگی در زنان و اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی وجود دارد.
سوءاستفاده از مواد مخدر
در حالت معمول زنان سعی می‌کنند سلامت جسم و روان خود را حفظ کنند، اما زنان مستعد افسردگی تمایل زیادی به مصرف مواد مخدر دارند. برخی از زنان مبتلا به افسردگی کاملاً وابسته به این مواد مضر هستند. خوب است بدانید که سوءمصرف مواد مخدر ضمن اینکه علامت روشنی از افسردگی است، می‌تواند منجر به تشدید شرایط بیماری شود و درمان را دشوار کند.
علائم افسردگی شدید در زنان متأهل
حتی افسردگی شدید را نیز متخصصین در بیشتر موارد می‌توانند درمان کنند و شما نباید تصور کنید که افسردگی غیرقابل درمان است. اگر علائم و نشانه‌های افسردگی را دارید به پزشک مراجعه کنید و درمان خودسرانه را کنار بگذارید. برخی از شایع‌ترین علائم افسردگی در زنان متأهل به شرح زیر است:
• احساس پوچی مداوم
• ناراحتی همراه با تمایل به گوشه‌گیری
• احساس گناه و بی‌ارزش بودن
• بدبین بودن نسبت به تمام مسائل
• تشدید افکار خودکشی
• اقدام به خودکشی
• افزایش و کاهش وزن
• تحریک‌پذیری، بی‌تفاوتی و بدون دلیل گریه کردن
• کاهش سطح میل جنسی یا از دادن کامل میل جنسی
• احساس خستگی و کند شدن عملکرد فیزیکی
• کاهش سطح تمرکز و فراموش کردن چیزها
• بیش از حدود نرمال خوابیدن
راه هایی برای درمان افسردگی زنان خانه دار
افسردگی در زنان خانه‌دار بسیار شایع است و یکی از علل آن بی‌هدف بودن زنان در خانه است. با وجود اینکه زنان در منزل وظایف مهمی برای انجام دادن دارند، اما به‌مرورزمان دچار احساس پوچی، سرخوردگی و بی‌ارزشی می‌شوند. مبتلایان به این سندرم می‌توانند با استفاده از جلسات مشاوره رفتاردرمانی و برخی از تکنیک‌ها علائم افسردگی زنان خانه‌دار را کنترل و برطرف نمایند.
همسران و سایران افراد خانواده در مواجهه با این مشکل می بایستی سعی کنند زمان بیشتری را به خانواده اختصاص دهند و به فرد مبتلا کمک کنند تا مسیر جدیدی برای خود پیدا کند ، اهداف جدید بیابد و و برای پیشرفت شخصی خود بیشتر تلاش کند و برای رسیدن به اهداف خود جدیت به خرج دهد. سعی کنید وارد روابط اجتماعی بزرگ‌تر و مفیدتر شوید. برای رهایی از افسردگی و علائم آن از کسی که دوست دارد کمک بگیرید و اگر چنین شخصی را سراغ ندارید از روانشناس متخصص در این زمینه راهنمایی بگیرید.
منابع:
1.کتاب زنان و افسردگی نوشته زهرا خباز بهشتی- 2- کتاب زن و افسردگی نوشته سارا رزنتال
